Chociaż od panowania władz komunistycznych w Polsce minęło już kilkadziesiąt lat, sądy w dalszym ciągu przyznają odszkodowania i zadośćuczynienie dla osób represjonowanych w tamtych czasach za działalność opozycyjną.

Następują również unieważnienia orzeczeń wydanych przez ówczesne organy władzy, a w razie śmierci osoby represjonowanej o świadczenia może wystąpić rodzina, to znaczy dzieci, rodzice, rodzeństwo czy współmałżonek.

Rodzina również może wnioskować o odszkodowanie dla osób represjonowanych

Wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia jest zależna od długości odbywania kary, ukrywania się przed wymiarem sprawiedliwości czy czasu trwania przymusowej służby wojskowej, stopnia prześladowania i inwigilacji, wysokości zajmowanego stanowiska, z którego osoba represjonowana została zwolniona za działalność opozycyjną, czy wartości zajętego majątku. Sądy biorą pod uwagę wiele różnorodnych czynników, na podstawie których ustalają wysokość odszkodowania, również stopień poniesionej krzywdy moralnej, nie tylko finansowej.

Odszkodowania mogą otrzymać również osoby, które się ukrywały przed władzami i były zagrożone internowaniem lub tymczasowym resztowaniem w trakcie trwania stanu wojennego. Oczywiście warunkiem przyznania odszkodowania oraz zadośćuczynienia od Skarbu Państwa jest uzyskanie unieważnienie wyroków organów sądowych wydanych za czasów panowania władz komunistycznych. O odszkodowanie mogą się również starać dzieci kobiet, które przebywały z matką w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia oraz kobiet, które były w ciąży w czasie przebywania w areszcie czy w więzieniu. W tym przypadku również rodzina osób, które jako dzieci przebywały z matką w więzieniu, po śmierci tej osoby mogą składać wnioski o wypłatę odszkodowania z tego tytułu od Skarbu Państwa, a są to rodzice, rodzeństwo, dzieci i małżonkowie.

Aby złożyć wniosek o odszkodowanie dla osób represjonowanych, trzeba posiadać prawomocny wyrok o unieważnieniu orzeczeń wydanych przez organy sądowe lub pozasądowe w czasach komunizmu. Może w tym procesie pomóc i zapewnić przedstawicielstwo przed sądem kancelaria adwokacka.