Zasada oznaczenia indeksu glikemicznego została po raz pierwszy opracowana jako strategia kierowania wyborami żywności dla osób chorych na cukrzycę.

Podstawowy przegląd wartości węglowodanów, cukru we krwi i IG jest pomocny w zrozumieniu diet opartych na indeksie glikemicznym. Węglowodany są rodzajem składników odżywczych w żywności. Trzy podstawowe formy to cukry, skrobie i błonnik. Kiedy jesz lub pijesz coś z węglowodanami, twoje ciało rozkłada cukry i skrobie na rodzaj cukru zwanego glukozą, głównym źródłem energii dla komórek w ciele. Błonnik przechodzi przez twoje ciało niestrawiony. Dwa główne hormony z trzustki pomagają regulować poziom glukozy we krwi. Hormon insulina przenosi glukozę z krwi do komórek. Hormon glukagon pomaga uwolnić glukozę przechowywaną w wątrobie, gdy poziom cukru we krwi jest niski. Proces ten pomaga utrzymać ciało w napełnieniu i zapewnia naturalną równowagę poziomu glukozy we krwi. Różne rodzaje pokarmów węglowodanowych mają właściwości, które wpływają na szybkość ich trawienia i szybkość wchodzenia glukozy do krwioobiegu. Istnieją różne metody badawcze do przypisywania wartości oznaczenia indeksu glikemicznego do żywności. Zasadniczo liczba ta opiera się na tym, o ile produkt spożywczy podnosi poziom glukozy we krwi w porównaniu z tym, o ile czysty glukoza podnosi poziom glukozy we krwi.

Wartości indeksu glikemicznego są ogólnie podzielone na trzy kategorie: niski od 0 do 55, średni od 56 do 69, i wysoki 70 i wyższy.

orównanie tych wartości może zatem pomóc w podejmowaniu zdrowszych wyborów żywieniowych. Dieta oparta na niskim indeksie glikemicznym zaleca posiłki głównie z produktów o niskiej wartości IG. Należy wyłączyć z diety wszelkie produkty o wysokim indeksie glikemicznym, takie jak słodycze, słone przekąski i białe pieczywo. Komercyjne diety z oznaczeniem indeksu glikemicznego mogą opisywać żywność jako wolną lub szybką. Ogólnie rzecz biorąc, żywność o niskiej wartości jest trawiona i wchłaniana stosunkowo wolno, a te o wysokich wartościach są szybko wchłaniane.